Ιστορία και Πολιτισμός

Ιστορία της Πύλης

 

Στην τοποθεσία του συνοικισμού Πόρτα Παναγιά, στην αριστερή όχθη του Πορταϊκού, βρισκόταν η Βυζαντινή πόλη Μεγάλαι Πύλαι η οποία στην Τουρκοκρατία ονομαζόταν Πόρτα Παζάρ.

 

 

Πρόκειται για τη γενέτειρα του μητροπολίτη Λαρίσης Βησσαρίωνα Β΄ (1490-1540) ο οποίος στη συνέχεια ανακηρύχθηκε πολιούχος των Τρικάλων, της Καλαμπάκας και της Πύλης. Εξαιτίας της στρατηγικής της θέσης η Πύλη υπήρξε πολλές φορές, κατά το παρελθόν, πεδίο σοβαρών μαχών. Καταστράφηκε επανειλημμένα από πολλούς κατακτητές ενώ κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, και συγκεκριμένα στις 8 Ιουνίου 1943, πυρπολήθηκε από τους Ιταλούς.

Η ιστορία της Πύλης ξεκινάει από την αρχαιότητα με τα δύο βουνά της να αποτελούν τόπο έντονης δραστηριότητας. Ο Ασκληπιός μάζευε τα φαρμακευτικά του βότανα από τον Κόζιακα, αρχαία ονομασία Κερκέτιο όρος. Αρχικά τα επεξεργάζονταν στα φαρμακοτριβεία της Πιαλείας, χωριό στους πρόποδες του βουνού, και κατόπιν τα μετέφερε στο Ασκληπιείο της Τρίκκης. Στο απέναντι βουνό, τον Ίταμο, βρίσκονταν το οχυρό Αθήναιον. Χτίστηκε από τους Αθαμάνες, αρχαίο ελληνικό φύλλο της περιοχής, για τον έλεγχο του στενού περάσματος της Πύλης που οδηγεί από τον κάμπο στα ορεινά της Νότιας Πίνδου. Το όνομά του το οφείλει σε ιερό αφιερωμένο στη θεά Αθηνά. Το 189 π.Χ. κατακτήθηκε από τον Φίλιππο Ε’ σε πόλεμο κατά των Αθαμάνων και καταστράφηκε ολοσχερώς το 46 π.Χ. από τους Ρωμαίους. Σε μια τοποθεσία με εξαιρετική θέα σώζονται τα ερείπιά του. Προσεγγίζονται μετά από πεζοπορία 2,5 ωρών σε καλά σηματοδοτημένο μονοπάτι το οποίο ξεκινάει από τη Μονή Γκούρας.

Τοπικά προϊόντα

Η περιοχή της Πύλης είναι γνωστή για τις εξέχουσες ποικιλίες κρεμμυδιών που καλλιεργούνται στο Παλαιομονάστηρο. Εντούτοις, παράγεται ένας σημαντικός αριθμός πολλών άλλων αγαθών όπως, κρέατα υψηλής ποιότητας, γαλακτοκομικά, οπωροκηπευτικά, βότανα, μέλι, άλευρα, τσίπουρο και κρασί.